‘We maken het imago van zwerfvuil rapen positief’

HelemaalGroen groeit gestaag verder

Door Eke Mannink / Achterhoek Nieuws

Wanneer Jaap de Boer niet van zijn racefiets zou zijn gevallen, zou Stichting HelemaalGroen zeer waarschijnlijk niet bestaan. Feit is dat hij wél viel, zes jaar geleden. Hij miste een gat in het wegdek en werd van het zadel gelanceerd, zijn voorhoofd kletterde tegen een betonnen wand. “Ik had letsel aan mijn nekwervels, last van zenuwpijn en nog wat dingen,” zegt de 71-jarige voormalig dierenarts uit Geesteren. “Pas na vijf maanden kon ik weer fietsen.”

In de tussentijd was De Boer gedwongen veel te lopen. Daar heeft hij een hekel aan, net als aan zwerfvuil. “Die twee dingen heb ik gecombineerd,” vertelt hij. “Zo is de app HelemaalGroen ontstaan. Toen ik de fiets weer kon pakken, heb ik de groene lijn erbij bedacht. Zwerfvuilrapers registreren hun gelopen route per app, het afgeronde traject kleurt dan groen. De groene lijn verandert na een maand vanzelf in oranje, om aan te geven dat het misschien weer eens tijd wordt voor een nieuwe actie. Mocht er in de tussentijd niet geraapt worden – dan kleuren de oranje lijnen na drie maanden bruin. Ieder jaar wordt de kaart gereset, anders zou het een onoverzichtelijke kleurenvlek worden.”

Geweldige dingen
Het is vrijwilligerswerk zonder enige verplichting volgens De Boer. Je kunt het op je eigen tijd doen. Dat je samen, met veel anderen, werkt aan het groen kleuren van de kaart, zorgt voor een gevoel van verbondenheid.

“Na files en hondenpoep is zwerfvuil het derde ergerniswekkende punt in Nederland,” vertelt de bedenker van de app. “Daarom is het niet gek dat veel mensen meedoen.”

Iedere dag komen er weer nieuwe deelnemers bij. De Boer pakt zijn mobiel erbij om een en ander te demonstreren. ‘Goed je weer te zien, Jaap!’ luidt de openingsregel van de app. ‘Je hebt geweldige dingen gedaan.’ We lachen om de wat Amerikaanse sfeer die deze teksten met zich meebrengen. “En toch,” zegt De Boer. “Het is belangrijk dat we het afval rapen positief belichten. Er zit veel schaamte op. Veel mensen die het gaan doen, moeten over een drempel. Het voelt vreemd andermans rommel op te ruimen, in het openbaar. Vandaar dat we het fenomeen optimistisch benaderen.”

Lachgaspatronen
Hij vertelt over Trudy Willems uit Zutphen, die de PR voor de stichting verzorgt. “In een artikel schreef Trudy dat haar algemene ontwikkeling met sprongen vooruitgegaan is, sinds ze afval raapt: ik weet nu hoe wietzakjes en lachgaspatronen eruitzien. Kijk, dat is een mooie, luchtige manier van schrijven. Onlangs werd Imelda Hanselman, ook uit Zutphen, in de Stentor geportretteerd als HelemaalGroen-vrijwilliger. Naar aanleiding van dat artikel kreeg ze een kaart met de complimenten van de burgemeester. Leuk toch?”

Elke gemeente heeft een eigen beleid. In een groot deel van het land krijgen vrijwilligers gratis gereedschap en soms zelfs een pasje om hun afval onderweg in de ondergrondse containers te kunnen gooien. Andere gemeenten hebben alleen afvalbakken met een kleine opening, soms worden bakken zelfs helemaal verwijderd, dat is natuurlijk nogal ‘zwerfvuilraperonvriendelijk’, aldus De Boer.

“Gelukkig gaat er veel goed,” benadrukt hij. Met een paar klikken tovert De Boer wat cijfers tevoorschijn. “We hebben landelijk 16.307 leden, alleen al hier in Berkelland zijn dat er een kleine zeshonderd. En dan te bedenken dat we met zijn zevenen begonnen. Moet je je voorstellen: in totaal is met onze app is nu 904.000 km schoongemaakt, en het gaat maar door. Dat is bijna tweeënhalf keer de afstand naar de maan.”

Jaap de Boer en deelnemer Trudy Hunink. Foto: Rebke Klokke